Dożywotnia służebność mieszkania nie uprawnia do zwolnienia z podatku
Organy podatkowe prezentują profiskalną interpretację przepisów dotyczących zwolnienia od podatku środków pieniężnych wydatkowanych na cele mieszkaniowe.
Przeznaczenie uzyskanych przychodów ze zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat na realizację własnych celów mieszkaniowych co do zasady pozwala na zmniejszenie ciężaru opodatkowania.
Jednakże interpretacja pojęcia własnych celów mieszkaniowych sprawia w praktyce duże wątpliwości. Taka sytuacja dotyczyła np. podatnika, pozostającego w związku małżeńskim, który złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Małżonkowie dokonali zbycia nieruchomości, natomiast uzyskane przychody miały zostać w całości przeznaczone na remont domu jednorodzinnego. Jeszcze w trakcie remontu małżonkowie przekazali remontowaną nieruchomość na rzecz syna, który ustanowił na ich rzecz nieodpłatną dożywotnią służebność polegającą na prawie zamieszkania i korzystania ze wszystkich pomieszczeń znajdujących się w budynku wchodzącym w skład gospodarstwa. Małżonkowie uznali że takie przeznaczenie przychodów wpisuje się w realizację własnych celów mieszkaniowych, a w konsekwencji dochód uzyskany ze zbycia nieruchomości będzie podlegał zwolnieniu z opodatkowania.
W odniesieniu do tak przedstawionego stanu faktycznego Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że podatnicy nie realizowali własnych celów mieszkaniowych, a w konsekwencji uzyskane przez nich przychody nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania (interpretacja indywidualna z dnia 26 maja 2017 r. - 2461-IBPB-2-2.4511.146.2017.3.AR). Dyrektor KIS przypomniał, że ulgi oraz zwolnienia są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania, dlatego też przepisy je regulujące muszą być interpretowanie ściśle. Równocześnie organ wskazał na art. 21 ust. 26 ustawy o PIT, stanowiący że własnym budynkiem, lokalem lub pomieszczeniem jest budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Ustanowione na rzecz małżonków prawo do zamieszkania i korzystania z pomieszczeń znajdujących się w budynku stanowi na gruncie Kodeksu cywilnego ograniczone prawo rzeczowe i nie jest prawem odpowiadającym prawu własności.
W konsekwencji organ podatkowy wskazał, że podatnik, który wyremontował nieruchomość, z której korzysta w oparciu o ustanowioną dożywotnią służebność mieszkania nie poniósł wydatków na własne cele mieszkaniowe, a w konsekwencji nie może skorzystać ze zwolnienia podatkowego.
