Ulga na robotyzację
Od 1 stycznia 2022 roku zarówno podatnicy podatku CIT jak i PIT mogą skorzystać z tzw. ulgi na robotyzację. Ulga ta jest przewidziana dla podatników ponoszących wydatki na określone, wymienione w ustawie, cele.
Mechanizm ulgi pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania 50% poniesionych wydatków. Przy czym wydatki te muszą jednocześnie spełniać definicję kosztów uzyskania przychodów,
Katalog kosztów uznawanych za wydatki na robotyzację
Za koszty uzyskania przychodów poniesione na robotyzację uznaje się:
1) koszty nabycia fabrycznie nowych:
1. robotów przemysłowych,
2. maszyn i urządzeń peryferyjnych do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związanych,
3. maszyn, urządzeń oraz innych rzeczy, funkcjonalnie związanych z robotami przemysłowymi, służących zapewnieniu ergonomii oraz bezpieczeństwa pracy w odniesieniu do stanowisk pracy, gdzie zachodzi interakcja człowieka z robotem przemysłowym,
4. maszyn, urządzeń lub systemów służących do zdalnego zarządzania, diagnozowania, monitorowania lub serwisowania robotów przemysłowych, w szczególności czujników i kamer,
5. urządzeń do interakcji pomiędzy człowiekiem a maszyną do robotów przemysłowych;
2) koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do poprawnego uruchomienia i przyjęcia do używania robotów przemysłowych oraz innych środków trwałych;
3) koszty nabycia usług szkoleniowych dotyczących robotów przemysłowych oraz innych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;
4) określone w ustawie opłaty, ustalone w umowie leasingu finansowego, dotyczącej robotów przemysłowych oraz innych środków trwałych określonych w ustawie, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na korzystającego własność tych środków trwałych.
Definicja robota przemysłowego
Przez robota przemysłowego rozumie się automatycznie sterowaną, programowalną, wielozadaniową i stacjonarną lub mobilną maszynę, o co najmniej 3 stopniach swobody, posiadającą właściwości manipulacyjne bądź lokomocyjne dla zastosowań przemysłowych, która spełnia łącznie następujące warunki:
1. wymienia dane w formie cyfrowej z urządzeniami sterującymi i diagnostycznymi lub monitorującymi w celu zdalnego: sterowania, programowania, monitorowania lub diagnozowania;
2. jest połączona z systemami teleinformatycznymi, usprawniającymi procesy produkcyjne podatnika, w szczególności z systemami zarządzania produkcją, planowania lub projektowania produktów;
3. jest monitorowana za pomocą czujników, kamer lub innych podobnych urządzeń;
4. jest zintegrowana z innymi maszynami w cyklu produkcyjnym podatnika.
Definicja maszyn i urządzeń peryferyjnych
Ustawodawca wyjaśnia czym są maszyny i urządzenia peryferyjne do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związane poprzez wymienienie przykładów takich maszyn i urządzeń. Jako maszyny i urządzenia peryferyjne zostały wymienione m.in.:
1. jednostki liniowe zwiększające swobodę ruchu;
2. tory jezdne;
3. słupowysięgniki;
4. obrotniki;
5. nastawniki;
6. stacje czyszczące;
7. stacje automatycznego ładowania;
Kiedy najwcześniej można skorzystać z ulgi
Odliczenie w ramach ulgi na robotyzację ma zastosowanie do kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację w latach 2022-2026. Odliczenia dokonuje się poprzez złożenie odpowiednio wypełnionego zeznania za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane.
W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.
Podatnik korzystający z odliczenia składa w terminie złożenia zeznania, w którym dokonuje tego odliczenia, informację, według ustalonego wzoru, zawierającą wykaz poniesionych kosztów podlegających odliczeniu od dochodu podlegającego opodatkoaniu.
Warunki odliczenia
Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
Jeżeli koszty kwalifikowane zostaną zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, to podatnik ten jest obowiązany w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym koszty zostały zwrócone, do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanych odliczeń, które zostały mu zwrócone, a w razie poniesienia straty - do jej zmniejszenia o tę kwotę.
Roboty przemysłowe nabyte przed 1 stycznia 2022 r
Ani w art. 38eb ustawy o CIT, ani w art. 52jb ustawy o PIT, ani w żadnym innym artykule tych ustaw nie zostały zawarte zapisy wskazujące, że zastosowanie ulgi na robotyzację możliwe jest tylko i wyłącznie w stosunku do robotów przemysłowych nabytych po 1 stycznia 2022 r. Kluczowy jest moment rozpoznania amortyzacji jako kosztu uzyskania przychodu, a nie moment faktycznego nabycia robota i wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych.
Powyższe potwierdza przykładowo indywidualna interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 września 2022 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.415.2022.2.AR, w której wskazano, że „ Art. 38eb ust. 5 Ustawy o CIT wskazuje, że odliczenie, o którym mowa w ust. 1 artykuły 38eb ma zastosowanie do kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację od początku roku podatkowego, który rozpoczął się w 2022 r., do końca roku podatkowego, który rozpoczął się w 2026 r. (…) w stosunku do odpisów amortyzacyjnych rozliczanych podatkowo począwszy od 1 stycznia 2022 r. - dokonywanych od Robota spełniającego definicję robota przemysłowego, o której mowa w art. 38eb ust. 3 u.p.d.o.p., nabytego oraz wprowadzonego do ewidencji środków trwałych jeszcze w 2021 r. - możliwe będzie zastosowanie ulgi na robotyzację, skoro jak wynika z wniosku Wnioskodawca osiąga/będzie osiągać przychody inne niż z zysków kapitałowych.”
Analogiczne stanowisko przyjął Dyrektor KIS w interpretacji z 31 sierpnia 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.221.2022.2.AW, w której czytamy: „W przypadku nabycia i wprowadzenia do ewidencji środków trwałych przed 1 stycznia 2022 r. fabrycznie nowych aktywów spełniających przesłanki określone w art. 38eb u.p.d.o.p. przez Wnioskodawcę osiągającego dochód z innych źródeł niż przychody z zysków kapitałowych - odpisy amortyzacyjne dokonane w latach 2022-2026 od tych środków trwałych (robotów) będą podlegały rozliczeniu w ramach ulgi na robotyzację. Wobec powyższego, zgodzić się należy z Państwa stanowiskiem, że Spółka będzie uprawniona w poszczególnych latach podatkowych 2022-2026 do odliczania od podstawy opodatkowania 50% kwoty dokonanych w danym roku podatkowym odpisów amortyzacyjnych od robotów nabytych przed 2022 r.”
Przykład
Spółka będąca podatnikiem CIT nabyła w 2021 roku nowego robota przemysłowego, wprowadziła go do ewidencji środków trwałych i od sierpnia 2021 roku rozpoczęła dokonywać od niego odpisów amortyzacyjnych. Spółka będzie mogła w ramach ulgi na robotyzację w latach podatkowych 2022-2026 odliczyć od podstawy opodatkowania 50% kwoty dokonanych latach 2022-2026 odpisów amortyzacyjnych.
Planowane zmiany
Zgodnie z projektem Ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw do przepisów odnoszących się do ulgi na robotyzację zarówno w ustawie o CIT, jak i w ustawie o PIT ma zostać dodany przepis, zgodnie z którym nie będą podlegać odliczeniu w ramach ulgi na robotyzację koszty uzyskania przychodów poniesione na robotyzację dotyczące działań lub aktywów:
1) o których mowa w określonych przepisach dyrektywy 2003/87/WE odnoszących się do emisji z działań oraz gazów cieplarnianych wymienionych w załącznikach do tej dyrektywy
2) związanych z działalnością:
1. polegającą na wydobywaniu, przetwarzaniu, dystrybucji, składowaniu lub spalaniu paliw kopalnianych,
2. składowisk odpadów, spalarni odpadów i instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych.
Przepisy te, planowo, mają mieć zastosowanie do kosztów poniesionych od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 stycznia 2023 r.
